خون در مدفوع علامت چیست؟ علل و درمان خون در مدفوع

وجود خون در مدفوع می‌تواند ترسناک باشد. این مساله را می‌توانید پس از شست و شو بعد از اجابت مزاج یا پس از آزمایشی که پزشک آن را تجویز کرده است، متوجه شوید. با وجود این که خون در مدفوع نشانه یک بیماری جدی است، همیشه این طور نیست. در ادامه در مورد علت این مشکل، تشخیص و روش‌های درمان آن مطالبی ارائه می‌شود.

 علائم

درد معده همراه با علائم دیگری است که به بیماری یا اختلال به وجود آورنده آن بستگی دارد. علائمی که اغلب دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می‌دهند ممکن است بر دستگاه‌های دیگر بدن نیز اثر گذار باشد. از علائمی که می تواند همراه با دیدن خون در مدفوع باشد درد معده است علاوه بر این ممکن است درد معده همراه علائم و نشانه های دیگری نیز باشد که به شرح زیر است:

آروغ زدن

اسهال

نفخ شکم

گاز معده

سوءهاضمه

تهوع

بد اشتهائی

استفراغ

بد اشتهائی

تغییر در اجابت مزاج

تغییر در سطح هوشیاری

درد یا فشار بر روی سینه

خونریزی یا کبودی سریع

بزرگ شدن کبد

خستگی مفرط

تب و لرز

علائم شبیه آنفولانزا

عدم وجود دوره‌های قاعدگی

رنگ پریدگی

تپش قلب

تنفس سریع یا تنگی نفس

علت

علت خون در مدفوع خونریزی قسمتی از دستگاه گوارش است. گاهی اوقات میزان خون به قدری کم است که تنها با آزمایش خون پنهان یا مخفی تشخیص داده می‌شود. در زمان‌های دیگر، خون به خوبی در مدفوع مشخص است (مدفوع خونی). خونریزی ای که در دستگاه گوارش ایجاد می‌شود باعث می‌شود که مدفوع مشکی و قیری شکل به نظر برسد. علت‌های احتمالی وجود خون در مدفوع از قرار زیر است:

بیماری دیورتیکولی در روده: دیورتیکولی وجود بیرون زدگی های کوچک کیسه مانند در دیواره روده بزرگ است. این بیماری معمولا مشکلی را به وجود نمی‌آورد، اما گاهی اوقات باعث خونریزی و عفونت می‌شود.

شقاق مقعد: یک برش یا پارگی در بافت پوشش مقعد مشابه ترک‌های لب یا زخم برش کاغذ است. این بریدگی و زخم‌ها اغلب ناشی از عبور یک مدفوع بزرگ و سفت هستند و می‌توانند همراه با درد باشند.

بیماری کولیت روده: التهاب روده یکی از شایع‌ترین علت‌های وجود خون در مدفوع می باشد.

آنژیودیسپالزی: بیماری است که در آن عروق خونی غیرنرمال شکننده، خونریزی می‌کنند.

 

زخم معده: زخمی باز در غشای معده یا اثنی عشر، لبه بالایی روده کوچک است. بسیاری از زخم معده‌ها ناشی از عفونتی هستند که با یک باکتری که باکتری هلیکوباکترپیلوری نام دارد، به وجود می‌آیند. مصرف  طولانی مدت یا با دوز بالا از داروهای ضد التهابی مثل آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن نیز باعث به وجود آمدن زخم معده می‌شود.

پولیپ یا سرطان: پولیپ ها زائده‌های خوش خیمی هستند که می‌توانند رشد کنند، دچار خونریزی شود یا سرطانی گردند. این بیماری اغلب باعث خونریزی می‌شود که این نوع خونریزی قابل رویت بدون آزمایش نمی باشد.

مشکلات مری: وریدهای واریسی مری یا پارگی در مری باعث خونریزی شدید و دیدن خون در مدفوع می‌شود.

تشخیص

برای تشخیص وجود خون در مدفوع باید به پزشک مراجعه کنید. هر گونه جزئیاتی را که در مورد خونریزی به پزشک عرضه کنید به او کمک می‌کند تا محل خونریزی را تشخیص دهد. برای مثال، مدفوع سیاه قیری شکل بیشتر ناشی از زخم معدی یا مشکل دیگری در بخش بالایی دستگاه گوارش است. مدفوع خونی، خون قرمز و روشن یا مدفوع خرمایی رنگ معمولا نشان دهنده وجود بیماریی مثل بواسیر یا دیورتیکولی در بخش پایینی دستگاه گوارش است.

پزشک پس از بررسی سابقه پزشکی و معاینه شما، آزمایشاتی را برای تشخیص علت وجود خون در مدفوع سازماندهی می‌کند. این آزمایشات از قرار زیر هستند:

آندوسکوپی: روشی است که در آن یک آندوسکوپ یا لوله انعطاف پذیر که دوربین کوچکی در انتهای آن وجود دارد از طریق دهان وارد بدن شده و به مری، معده و دوازده فرستاده می‌شود. پزشک با استفاده از این ابزار منبع خونریزی را تشخیص می‌دهد. از اندوسکوپی همچنین برای جمع آوری نمونه‌های بافتی کوچک برای بررسی با استفاده از میکرسکوپ ( بافت برداری) استفاده می‌شود.

کولونوسکوپی: روشی است که در آن یک کولونوسکوپ که دوربینی به آن متصل است از طریق مقعد وارد بدن می‌شود تا کولون را بررسی کند. همانند اندوسکوپی، می‌توان از کولونوسکوپی برای جمع آوری  نمونه‌های بافت برای بافت برداری استفاده کرد.

انتروسکوپی: روشی است مشابه آندوسکوپی و کولونوسکوپی که برای بررسی روده کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بعضی از موارد، این روش شامل بلعیدن کپسولی است که دوربین کوچکی داخل آن است که در حین عبور این کپسول از دستگاه گوارش تصاویر را به یک صفحه نمایش ویدئویی ارسال می‌کند.

تنقیه با محلول سولفات باریم: روشی است که در آن با استفاده از یک ماده کنتراست که سولفات باریم نام دارد برای نمایش دستگاه گوارش در تصاویر اشعه ایکس مورد استفاده قرار می‌گیرد. باریم یا بلعیده می‌شود یا از طریق راست روده وارد بدن می‌گردد و به این ترتیب به تشخیص علت وجود خون در مدفوع کمک می کند.

تصویربرداری رادیونوکلئید: روشی است که شامل تزریق میزان کمی ماده رادیواکتیو به رگ و سپس استفاده از یک دوربین مخصوص برای مشاهده تصاویر گردش خون در دستگاه گوارش به منظور تشخیص محل خونریزی می‌باشد.

آنژیوگرافی: روشی است که شامل تزریق یک رنگ مخصوص به رگ است که عروق خونی را در تصاویر اشعه ایکس یا سی تی اسکن نمایان می‌سازد. در محل خونریزی رنگ از عروق خونی نشت می‌کند و به این شکل خونریزی تشخیص داده می‌شود.

لاپاراتومی: یک روش جراحی است که در آن پزشک شکم را باز و معاینه می‌کند. در صورتی که آزمایشات دیگر در تشخیص علت بیماری موفق عمل نکردند، انجام این روش جراحی ضروری است. پزشکان همچنین وقتی خون در مدفوع وجود دارد، در خواست انجام لاپاراتومی را می‌کنند. این آزمایشات مشکلات لخته شدن خون، کم خونی و وجود عفونت باکتری هلیکوباکترپیلوری را بررسی می‌کنند.

 

علائم و درمان شقاق

شقاق نام عربی و فیشر نام انگلیسی آن و ترک یا چاک خوردگی نام فارسی آن میباشد که در واقع همان زخم شدن لبه داخلی مقعد می باشد .

 از علل مهم آن عبارتند از : خروج سخت مدفوع خشک ، عدم مصرف فیبر و آب کافی ، مصرف بعضی از داروها ، یبوست ، زور زدن در هنگام دفع مدفوع ، وجود استرس ،و ...

 علائم فیشر : درد و یا سوزش و گاهی مختصری خونریزی در حین و گاهی بعد از اجابت مزاج ، که این درد و یا سوزش ممکنست تا بعد از اجابت مزاج نیز مدتی طول بکشد.

شقاق مقعد یک پارگی یا زخم سطحی( tear) در ناحیه آنودرم (پوشش سلولی مقعد) است. این زخم خطی، بصورت طولی در فاصله خط دندانه ای و پوست قرار دارد و چون این ناحیه گیرنده های حسی بسیار زیادی دارد، یک وضعیت فوق العاده دردناک ایجاد می کند .

 علت ایجاد شقاق، ترومای ناشی از عبور مدفوع سفت و یا اسهال طولانی می باشد. همچنین مواردی مانند زایمان، سابقه جراحی مقعد و مصرف نابجای ملین ها نیز جزء علل این بیماری ذکر  شده اند. شقاق به دو گروه حاد و مزمن تقسیم میشود.شقاق طی 12 هفته اولی که ایجاد میشود از نوع حاد محسوب می گردد. شقاق حاد سبب اسپاسم اسفنکتر داخلی مقعد می گردد که خود منجر به افزایش درد، گسترش پارگی و کاهش خونرسانی به آنودرم میشود. این چرخه درد، اسپاسم و ایسکمی سبب عدم بهبودی زخم شده و شقاق مزمن بوجود می آید.

 حدود 90% موارد شقاق در خط وسط و پشت آنوس ایجاد میشوند. بقیه موارد در خط وسط و قدام آنوس دیده میشوند. کمتر از 1% موارد نیز دو طرفه هستند. علت شایع بودن شقاق در خلف را خونرسانی ضعیف تر این ناحیه نسبت به ناحیه قدامی و کاهش انعطاف پذیری بدلیل استخوانی بودن آن می دانند. اگر یک شقاق مزمن در نواحی غیر از خط وسط دیده شود می تواند نشانه بیماریهای دیگری همچون کرون، ایدز، سیفلیس، سل و یا لوسمی باشد.

 علائم و نشانه های شقاق مقعدی

علامت شاخص شقاق مقعد، درد شدید و خونریزی، موقع اجابت مزاج است. خونریزی معمولاً روشن بوده و بصورت رگه ای روی مدفوع دیده میشود. گاهی بیمار تا ساعتها بعد از اجابت مزاج از درد و اسپاسم مقعد رنج می برد. در معاینه فیزیکی، با کنار زدن دو طرف باسن ممکن است، شقاق دیده شود اما اگر دیده نشد، دلیل عدم وجود این بیماری نمی باشد. معمولاً درد بیمار، آنقدر شدید است که امکان معاینه انگشتی رکتوم و یا رکتوسکوپی وجود ندارد. در صورتیکه شکی در مورد تشخیص وجود دارد و یا احتمال بیماریهای دیگر مانند آبسه پری آنال وجود دارد بهتر است بیمار زیر بیهوشی معاینه شود.

 شقاق حاد خود را بصورت یک زخم خطی نشان می دهد. اما شقاق مزمن زخم وسیعتری است که لبه های برجسته دارد و فیبرهای سفید عضله اسفنکتر داخلی در کف آن دیده میشود. اغلب در سمت خارجی این زخم یک منگوله پوستی( Skin tag) و در سمت داخلی آن یک پاپیلای مقعدی هیپرتروفیه( sentinel pile) یا زائده نگهبان دیده میشود.

انواع زخم فیشر :

فیشر به دو صورت حاد و مزمن وجود دارد ، فیشر حاد ، زمانی است که از زمان بوجود آمدن ،تا بهبودی ، 8 هفته طول بکشد.در صورتیکه بهبودی زخم از 8 هفته طولانی تر شود ،آنگاه زخم وارد مرحله مزمن خواهد شد ، از علل مزمن شدن فیشر میتوان به عدم مصرف فیبر و ملین  کافی ، بوجود آمدن التهاب و اسپاسم (انقباض شدید ) و در دریچه داخلی مقعد و بدنبال آن کاهش شدید خونرسانی به محل فیشر(زخم) ، که این خود باعث بدتر شدن وعمیقتر شدن  زخم فیشر خواهد شد .

در فیشر مزمن ، دو لبه زخم بهم میرسند ولی بعلت عدم خونرسانی مناسب  ، ایندو لبه بهم جوش نخواهند خورد وگاهی یک زائده گوشتی بنام زائده نگهبان در ابتدای آن بصورت واکنشی بوجود خواهد آمد .

 

درمان بواسیر یا هموروئید به روش ترکیبی

همانطور که بیماران مبتلا به همورئید درجه های مختلفی از همورئید را دارا هستند و هر بیمار یک میزان مشخصی از پیشرفت بیماری از درجه یک تا چهار را می تواند بگیرد، در خیلی از موردها در یک بیمار هر چهار قسمت درجه های مختلف بیماری هموروئید را می توان در اطراف رکتوم را دید که روند تشخیص درمان ترکیبی بیماری را ضروری می سازد. پس از انجام آنوسکپی در یک فرد بیمار می توان برای بخش هایی که بیماری در آنجا کمتر پیشرفت داشته از درمانcoagulation) ،IR) انعقادی و یا در ناحیه های درجه II از رابر باند بهره برد و از محل های با پرولاپس وافتادگی مخاطی و پیشرفت زیاد پاکه های همورئیدی از درمان همزمان با جراحی الکتروکوتری و جراحی لیزری بهره گرفت و یا در باره یک فرد بیمار با همورئید پیشرفته بعد از استپلر از درمان ترکیبی تکمیلی با لیزرIRC کمک گرفت.

برتری های درمان بواسیر به صورت ترکیبی :

نشانه های بواسیر

 1-خونریزی موقع اجابت مزاج شایعترین علامت هموروئید یا بواسیر است که بعد از دفع مدفوع سفت به وجود می آید و به صورت قطره قطره روی کاسه توالت خون چکه می کند.

2- دومین نشانه بارز هموروئید یا بواسیر خارج شدن یا بیرون زدگی توده از مخرج بیمار است، برخی مواقع بعد از زور زدن زائده ای از مخرج بیمار بیرون می زند که گاهی خود به خود به درون می رود و گاهی بیمار خودش مجبور است آن را با دست موقع شستشو به درون مقعد هدایت کند و در مواقعی نه خودش به درون می رود و نه با دست می شود آن را به درون هدایت کرد بلکه این زایده در بیرون باقی می ماند و منجر به درد می گردد، که در این وضعیت اخیر بیمار باید هر چه زودتر به جراح رجوع کند. در ۳۵% نمونه های خونریزی به خاطر حرکت جرم سفت مدفوع در موقع اجابت مزاج است. گره های بیرون شده از ناحیه مقعد در نتیجه اصطکاک با لباس و یا جا انداختن با دست، آسیب دیده، دچار خونریزی می گردند.

3-سومین علامت و نشانه هموروئید یا بواسیر، درد است. درد از علائم اصلی و ثابت بیماری هموروئید یا بواسیر است که تقریبا در ۴۰ % بیماران، به ویژه در موقع دفع مدفوع دیده می شود. کناره های مقعد به خاطر التهاب مخاط راست روده و پوست به آسانی صدمه می بیند. در هنگام زور زدن، حرکت مدفوع در روده، انجام تنقیه و برخی مواقع استفاده از شیاف های آنتی هموروئیدی هم مخاط راست روده به راحتی صدمه دیده، کناره پسین کانال مقعد ترک بر می دارد.

 

درمان بواسیر به روش سنتی

شاید آشنایی نسبی از بیماری درمان بواسیر داشته باشید . این بیماری که به هموروئید هم معروف می باشد ، مقعد انسان را مورد هجوم قرار می دهد . بواسیر را شاید توان شایع ترین بیماری مقعد تشخیص داد . آمار ها نشان می دهد که افراد تا سن ۵۰ سالگی در معرض این بیماری قرار دارند. گرفتی سیاهرگ های ناحیه مقعد از علل سواسیر می باشد  . با متورم شدن این شاهرگ بواسیر یا هموروئید شکل میگیرد . درمان های مختلفی برای این معضل در نظر گرفته شده است که درمان به روش سنتی یکی از آن می باشد .

هموروئید چیست؟

بواسیر یا هموروئید به اتساع رگ های وریدی موجود در مجرای مقعدی می گویند که به کنترل مدفوع کمک می کنند. این رگ ها زمانی که متورم یا دچار التهاب می گردند بواسیر را به وجود می آورند.

حالا بواسیر است یا شقاق (فیشر)

مواظب باشید بواسیر را با ترک یا شقاق یا فیشر اشتباه نگیرید وگرنه مدتها روی یک بیماری تمرکز میکنید درحالی که بیماری اصلی چیز دیگری است. بعضی وقتها ترک یا شقاق با چشم دیده نمیشود وعلایم آن مشابه بواسیر است که ممکن است به اشتباه بیافتید. 

در بواسیر درد به هنگام دفع است ولی در ترک، معمولا درد یکی دو ساعت پس از دفع شروع میشود و چند ساعت ادامه دارد. در ایتدا ممکن است با ترشحات بزاقی در مقعد همراه باشد ولی بعد تبدیل به ترشحات زرد رنگ (چرکی) و گاهی خونابه میشود. ممکن است یک برآمدگی سوزک مانند در مقعد نشانه وجود آن باشد. برای درمان آن پماد آنتی فیشر استفاده میشود. استفاده زیاد از پمادها ممکن است باعث خارش و درد در مقعد شود و رنگ پوست محل هم سرخ شده و حالت حساسیت ایجاد شود.

بهترین و عالی ترین درمان برای آن تنقیه یا استعمال و مالیدن روغن زیتون به مقعد است. آن هم حدود کمتر از نیم ساعت قبل از دفع. یعنی به کمک یک سرنگ (بدون سر فلزی آن) مقداری روغن زیتون یا آب به ابتدای روده بزرگ وارد کردن. من صد بار اینکار را کرده ام و خطری نداشته است. با تحریک نشدن و ترک نخوردن مجدد زخم، دردی نخواهید داشت. ولی ممکن است ترشحات ادامه یابد. لطفاٌ نظر دهید. 

درمان شقاق با لیزر

نشانه‌ها ی کیست مویی

در صورت عدم عفونت، علامتی ندارد. با ایجاد عفونت علایم زیر بروز می‌کند:

- درد، قرمزی، احساس درد با لمس و ورم ناحیه مبتلا

- تب و لرز

- ترشح چرک

فیشر یا شقاق مقعد

فیشر یا شقاق ترک و یا زخمی است که در ناحیه ابتدای مقعد رخ می دهد که بسیار دردناک بوده و گاهاً با خونریزی مختصر موقع اجابت مزاج همراه است. علل ایجاد این زخم متفاوت است ولیکن در اکثر بیماران با تغییر اجابت مزاج از قبیل یبوست و یا اسهال شدید همراه است.

از نظر فیزیولوژیک مشکلات کاهش خون رسانی در قسمت پشتی مقعد را مطرح کرده اند و بعضی از محققان افزایش فشار داخل کانال آنال (مقعدی) را از علل فیزیولوژیک آن می دانند. شایع ترین محل این زخم در قسمت خلفی است و از نظر بروز فیشر در بین زنان و مردان هر دو به یک اندازه شایع است به خصوص در افراد بالغ جوان شایع تر مشاهده می شود ولیکن این بیماری از نوزادان تا افراد مسن را گرفتار می کند.

 

نقش لیزر در درمان بیماری شقاق

مزایای درمان لیزری بیماری های مقعد نسبت به جراحی سنتی

 

نیازی به بستری در بیمارستان و گرفتن بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی که یکی از علل ترس بیماران است نداشته ومتعاقب آن نیازی به استراحت چند روزه در منزل که از ضروریات جراحی سنتی است را ندارند و از روز بعد از عمل میتوانند به سرکار خود بازگردند زیرا بیمار بیهوشی نگرفته ودرد زیادی بعد از عمل ندارد.

نیازی به پانسمان داخلی (توپی یا تامپون)ندارد که معمولا در جراحی سنتی اجباری و خارج کردن آن بسیار دردناک است .

عمل معمولا در مطب انجام و بیمار بعد از عمل مرخص ومیتواند بعد از عمل تغذیه معمولی و دفع مدفوع داشته باشد در حالی که در جراحی سنتی اصل برعدم تغذیه حداقل برای ۲۴ ساعت وسپس تغذیه با سوپ برای به تاخیر انداختن دفع برای مدت چند روزمی باشد.

درد بعد از عمل با لیزر نسبت به جراحی سنتی بسیارکمتر و میزان خونریزی نیز کمتر است همچنین میزان عود کمتر است.

انتقال عفونت های خطرناک مثل هپاتیت که در جراحی سنتی محتمل است درعمل با لیزر وجود ندارد.

بیماری کیست مویی و راه های درمان آن

کیست مویی یا سینوس پایلونیدال به طور شایع در قسمت تحتانی ستون فقرات در ناحیه دنبالیچه می باشدکه بیماران با شکایت ترشح و درد در این ناحیه مراجعه می کنند. این از سن 15 تا 24سال شایع است و بعد از40سالگی غیر شایع می باشد. کیست مویی یا سینوس پایلونیدال که بیشتر در آقایان دیده می شودبه 2 عامل اصلی بستگی دارد: