ملین ها موادی هستند که به رفع یبوست کمک می کنند. ملین ها را می توان در ردیف مواد طبیعی و یا داروهای اسهال آور جستجو نمود. ملین ها بسته به عملکرد های متفاوتی که در جهت رفع یبوست دارند، در دسته بندی های مختلفی قرار می گیرند. بهتر است برای انتخاب ملین مناسب با توجه به نوع مشکل ایجاد شده و عملکردی که دارو دارد، با مشورت پزشک داروی مناسب را انتخاب نمایید. میزان مصرف این داروها اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا مصرف بیش از اندازه آنها می تواند موجب اسهال شده و یا حتی تاثیر عکسی داشته باشد.
انواع ملین ها
ملین ها بر حسب اشکال دارویی، فواصل مصرف، سرعت شروع اثر، محل اثر و …. به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. مهمترین ملین های کاربردی به این شرح است :
ملین های تراوش کننده
هدف این نوع ملین رفع یبوست از طریق نرم نمودن مدفوع است. برای نرم شدن مدفوع نیاز به آب بیشتری در روده است. به همین منظور دارو به گونه ای عمل می کند که مقدار زیادی آب وارد روده بزرگ شود. معروف ترین تراوش کننده ها شیر مگنزیا و منیزیم سیترات است. مصرف این نوع ملین می تواند عوارض جانبی مثل تهوع، اسهال، گاز، التهاب را ایجاد کند. همچنین زیاده روی در مصرف این نوع ملین می تواند موجب کاهش آب بدن، عدم تعادل الکترولیتی و آسیب‌دیدگی کلیه ها شود.
ملین‌کننده‌های مدفوع
این نوع ملین تحت عنوان نرم کننده شناخته می شود. عملکرد این ملین ها به گونه ای است که رطوبت را در مدفوع نگه می دارد. این دارو موثرترین ملین است که بدون نسخه نیز ارائه می شود.
ملین ها جذب کننده آب در روده
این نوع ملین از طریق افزایش جرم مدفوع به نرم نمودن آن کمک می کنند. اما این نوع ملین ها برای همه افراد مناسب نخواهد بود. درد معده، حالت تهوع، استفراغ و خارش پوست از عوارض جانبی ملین ها جذب کننده آب در روده به شمار می رود. بهتر است این نوع ملین ها با مقادیر زیادی آب مصرف شوند، تا عوارض جانبی آن کاسته شود.
ملین های محرک
این ملین ها با ایجاد انقباض در عضلات روده، مدفوع را به سمت مقعد هدایت می کنند. مصرف طولانی مدت این دارو توصیه نمی شود. زیرا افزون بر عوارض جانبی متعدد امکان وابستگی به این داروها وجود دارد. از عوارض جانبی این نوع ملین می توانیم به درد معده، ضعف و ناتوانی، گرفتگی، حالت تهوع و ادرار قهوه‌ای رنگ اشاره کنیم.
ملین های روان کننده
این نوع از ملین ها، با ایجاد غشاء چرب بر دیواره روده به عبور راحت تر مدفوع کمک می کنند. این ملین ها دیرتر از سایرین اثر خود را نشان می دهند. معروف ترین ملین روان کننده، روغن های معدنی هستند. بدن انسان قابلیت هضم این روغن را ندارد. بنابراین در طول فرآیند گوارش، چربی روغن دچار تحول نمی شود. استفاده طولانی مدت از این نوع ملین ها می تواند موجب بی اختیاری شده و در جذب ویتامین ها اختلال ایجاد نماید.
مضرات مصرف ملین ها
همان طور که در قسمت قبل نیز اشاره کردیم میزان مصرف این ملین ها اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا سوء مصرف این مواد می تواند عورض جانبی ناخوشایندی را برای بدن به همراه داشته باشد. برخی از مضرات ملین ها به این شرح است :
- عدم حرکت طبیعی روده ها به سبب وابستگی روده
- آسیب به لوزالمعده و پوشش لایه روده
- عدم تعادل الکترولیت
- دهیدراته شدن بدن
- کاهش مقاومت ناخن
- خطر ابتلا به سنگ کلیه
ملین های طبیعی
مصرف داروهای ملین در طولانی مدت به خصوص برای مبتلایان به یبوست مزمن می تواند خطرات بسیاری را به دنبال داشته باشد. ملین های طبیعی در مقایسه با داروهای ملین مضرات بسیار کمتری داشته و اغلب بدون عوارض جانبی هستند. برخی از مهمترین ملین ها طبیعی به این شرح است :
- روغن کرچک،این روغن بهترین ملین برای رفع یبوست است. برای این منظور می توانید یک قاشق غذا خوری روغن کرچک را با شیر گرم مخلوط و قبل از خواب بنوشید.
- روغن زیتون، مخلوطی از روغن زیتون و آب لیمو را تهیه نموده و حداقل یک بار در هفته از آن بنوشید.
- آبلیمو : آبلیمو نوعی پاک کننده روده به شمار می رود. برای این منظور می توانید آب یک لیمو را گرفته و در یک لیوان حل کنید و هر روز بنوشید.
- قهوه : کافئین موجود در قهوه نوعی ملین طبیعی به شمار می رود. برای این منظور هر روز یک فنجان قهوه بنوشید.
- کشمش : کشمش منبع غنی از فیبر است. کشمش می تواند داروی بسیار مناسبی برای زنان باردار مبتلا به یبوست باشد. برای این منظور پیشنهاد می شود، هر شب مقداری کشمش را در آب بخیسانید و صبح روز بعد ناشتا میل کنید.
- آلوئه ورا : مصرف ژل آلوئه ورا می تواند به عنوان مسهل طبیعی عمل نماید. در مصرف آلوئه ورا زیاده روی نکنید، زیرا ممکن است اثرات عکس داشته باشد.
تاثیر ملین ها بر بیماری های نشیمنگاهی
بیماری های نشیمنگاهی شامل بیماری های بواسیر، شقاق، فیستول و کیست مویی می باشد. یبوست یکی از عوامل اصلی ایجاد کننده بواسیر و شقاق به شمار رفته و در تشدید علائم بیماری های فیستول و کیست مویی موثر است. به همین ترتیب یکی از راهکارهای اصلی برای درمان این بیماری ها به خصوص در دوران پس از جراحی درمان یبوست و جلوگیری از آن است.
اغلب پزشکان پس از جراحی بیماریهای نشیمنگاهی مصرف ملین ها را توصیه می کنند تا از بروز یبوست و عود مجدد بیماری ها جلوگیری کنند.
